نقرس نوعی آرتریت التهابی است که در اثر تشکیل کریستال های یک ترکیب شیمیایی به نام اسید اوریک در مفاصل ایجاد می شود. سیستم ایمنی به این کریستال ها حمله می کند که باعث درد، قرمزی و التهاب در مفاصل و گاهی اوقات در بافت های اطراف می شود. نقرس به طور متناوب رخ می دهد (دوره های متناوب فعالیت و عدم تحرک). دوره هایی که نقرس فعال است «بحران» یا «حمله» نامیده می شود. اینها می توانند شدت و مدت متفاوتی داشته باشند.
نقرس چیست؟
نقرس ناشی از سطوح بالای اسید اوریک است. با این حال، همه افراد با سطح اسید اوریک بالا به این بیماری مبتلا نمی شوند. اسید اوریک زمانی تولید می شود که بدن مواد شیمیایی را که به طور طبیعی در سلول ها و برخی از غذاهای غنی از پروتئین وجود دارند، تجزیه می کند. خون اسید اوریک را به مهارها می برد که آن را از طریق ادرار دفع می کند.
اگر غلظت اسید اوریک در خون خیلی زیاد باشد (به دلیل اینکه بدن مقدار زیادی از آن را تولید می کند یا نمی تواند آن را از بین ببرد)، کریستال های کوچکی در مفاصل ایجاد می شود. کریستال ها می توانند زیر پوست جمع شوند و برجستگی های سختی را تشکیل دهند که به آن توفوس می گویند. کریستال های اسید اوریک همچنین می توانند در کلیه ها تجمع کنند و باعث ایجاد سنگ کلیه شوند.
عود نقرس می تواند در هر مفصلی رخ دهد، اما این مفاصل اندام تحتانی – زانو، مچ پا و پا – هستند که بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرند. برای بسیاری از افراد، اولین حمله نقرس در پایه شست پا رخ می دهد. اولین حملات معمولاً پس از سه تا ده روز فروکش می‌کنند، اما در صورت عدم درمان می‌توانند عود کرده و طولانی‌تر شوند. بیشتر افراد در طول سال دچار تشنج دوم می شوند.
با گذشت زمان، تشنج ممکن است مکرر، طولانی تر شود و مفاصل بیشتری را تحت تاثیر قرار دهد. حملات مکرر نقرس می تواند باعث آسیب دائمی مفصل شود. بنابراین تشخیص و درمان به موقع ضروری است. بر خلاف سایر اشکال آرتریت، نقرس می تواند به طور ناگهانی ظاهر شود و از بین برود.
مقالات دیگر: آرتریت روماتوئید
علائم هشدار دهنده نقرس چیست؟
به نظر می رسد حملات نقرس (مخصوصاً اولین حملات) ناگهانی رخ می دهد و با قرمزی، درد و تورم در مفصل آسیب دیده همراه است. با این حال، در واقعیت، اسید اوریک برای مدتی در حال افزایش بود. حملات اغلب با افزایش ناگهانی سطح اسید اوریک آغاز می شوند، که می تواند با یک وعده غذایی غنی از پروتئین یا یک دوره کم آبی ایجاد شود.
علائم اغلب در شب ظاهر می شوند و در عرض هشت تا دوازده ساعت بدتر می شوند. اگرچه اولین بحران اغلب در پایه شست پا رخ می دهد، نقرس می تواند به زانو، پاشنه، مچ پا یا پا نیز حمله کند. درد همراه با نقرس مداوم و شدید است و تورم همیشه محدود به مفصلی نیست که ابتدا تحت تاثیر قرار گرفته است.
عوامل خطر برای نقرس چیست؟
از آنجایی که نقرس به طور مستقیم با سطح اسید اوریک در خون مرتبط است، عوامل خطر عمدتاً با تولید و دفع اسید اوریک مرتبط هستند.
- رژیم غذایی
گوشت قرمز، برخی غذاهای دریایی (مانند میگو و ماهی های روغنی)، نوشیدنی های الکلی و شکر (به ویژه فروکتوز موجود در نوشابه ها) همگی باعث افزایش قند خون و سطح اسید اوریک می شوند.
- فشار خون بالا
فشار خون بالا و داروهای خاصی که در درمان آن استفاده می شود (ادرار آورها) خطر ابتلا به نقرس را افزایش می دهد. آسپرین، حتی در دوزهای پایین، سطح اسید اوریک را نیز افزایش می دهد.
- چاقی
احتمال ابتلا به نقرس در افرادی که اضافه وزن دارند و در سنین پایین تری نسبت به افرادی که وزن کم دارند بیشتر است. بروز نقرس در بیست سال گذشته تقریباً دو برابر شده است که احتمالاً به دلیل افزایش شیوع چاقی در جمعیت عمومی است.
- داروها
برخی داروها از دفع اسید اوریک توسط کلیه ها جلوگیری می کنند. به طور کلی، دیورتیک ها و داروهایی که سیستم ایمنی را تضعیف می کنند، خطر ابتلا به نقرس را افزایش می دهند.
- تروما
شروع نقرس می تواند ناشی از یک عمل جراحی، حمله قلبی یا هر ضربه یا آسیب روانی دیگری باشد.
- بیماری کلیوی
حتی بیماری خفیف کلیوی می تواند در دفع اسید اوریک اختلال ایجاد کند.
- وراثت
اگر یکی از اعضای خانواده شما مبتلا به نقرس باشد، خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد زیرا نقرس گاهی ارثی است. با این حال، تعداد زیادی از افرادی که به نقرس مبتلا می شوند، سابقه خانوادگی این بیماری را ندارند.
- کم آبی بدن
کم آبی بدن می تواند به حملات نقرس کمک کند.
مقالات دیگر: درمان آرتروز زانو
آیا نقرس شایع است؟
نقرس شایع ترین شکل آرتریت التهابی در مردان است که تقریباً ۵.۲ درصد از کل مردان بزرگسال را تحت تأثیر قرار می دهد. در مقابل، تنها ۲.۴ درصد از زنان به این بیماری مبتلا هستند. نقرس در افراد ۶۵ ساله یا بالاتر شایع تر است.
چرا درمان نقرس اینقدر مهم است؟
بدون درمان، مدت و دفعات حملات نقرس افزایش می یابد و بیماری حتی می تواند مزمن شود. وجود مداوم کریستال های اسید اوریک در داخل و اطراف مفصل می تواند منجر به تخریب مفصل و بافت نرم شود. خوشبختانه، زمانی که بیماران درمان و مراقبت مناسب را دریافت می کنند، معمولاً بیماری تا این مرحله پیشرفته پیشرفت نمی کند. اکثر افراد مبتلا به نقرس مزمن می توانند این بیماری را با دارو کنترل کنند. اصلاح سبک زندگی نیز بخشی جدایی ناپذیر از درمان است و می تواند به پیشگیری و مدیریت سایر مشکلات سلامتی مرتبط با نقرس کمک کند. تشخیص و درمان به موقع خطر آسیب دائمی مفصل را کاهش می دهد و ممکن است دفعات و شدت حملات را کاهش دهد.
