شکستگی کتف یک آسیب غیر معمول است. کتف یا شانه یک استخوان پهن و صاف است که پشت قفسه سینه قرار دارد. کتف در جلوی بدن به ترقوه (استخوان گردن) و در کنار به استخوان بازو متصل می شود. بخشی از کتف با غضروف (گلنوئید، بیانگر عارضه ای است که در بخش مفصل شانه رخ می‌دهد.) پوشانده شده است و حفره مفصل شانه گوی و کاسه را تشکیل می دهد.
شکستگی های کتف آسیب های نادری هستند که عموماً با آسیب های ضربه ای مهم و شدید مانند برخورد وسایل نقلیه موتوری یا سقوط از ارتفاع رخ می دهند. هنگامی که شکستگی کتف اتفاق می افتد، پزشکان باید به دقت به دنبال وقوع سایر آسیب های قفسه سینه باشند.
به دلیل شدت این اتفاق برای ایجاد شکستگی کتف، انواع دیگری از آسیب های قفسه سینه از جمله آسیب ریوی، شکستگی دنده ها و پنوموتوراکس (به معنی وجود هوا در حفره جنب می‌باشد که مانع بازشدن کامل ریه می شود) رایج است.
دلایل شکستگی کتف
- شکستگی کتف در خشونت های خانگی، نزاع خیابانی، تصادفات جاده ای و سقوط از ارتفاعات رخ می دهد.
- ضربه مستقیم: افتادن به پشت، ضربه محکم.
- ضربه غیرمستقیم: افتادن روی دست یا در ناحیه مفصل آرنج. این باعث شکستگی گردن، کوراکوئید (زائده غُرابی) و فرآیندهای آکرومیال کتف می شود.
مقالات دیگر: بورسیت آرنج
پاتوژنز یا بیماری زایی
استخوان کتف یک استخوان مسطح است و در پشت قفسه سینه در کنار ستون فقرات قرار دارد. بخشی از به اصطلاح کمربند شانه بالایی است و در حرکات اندام فوقانی نقش دارد. دارای ساختار پیچیده ای شامل ستون فقرات، گردن و حفره مفصلی است. شکستگی های کتف به دلیل ویژگی های محل آن معمولاً با جابجایی مشخص همراه نیست.
علائم شکستگی کتف
تصویر رادیولوژی با توجه به محل شکستگی تعیین می شود. در صورت آسیب به ستون فقرات و استخوان، درد ایجاد می شود، تورم در ناحیه آسیب دیده به دلیل خونریزی در بافت های نرم مجاور ظاهر می شود. ادم موضعی معمولاً مربوط به شکل کتف است. محدودیت های متوسط در حرکات اندام فوقانی آشکار می شود، مثلا بلند کردن بازو تقریبا غیرممکن می شود.
تغییر شکل در شکستگی های جابجا شده همیشه به دلیل تورم شدید قابل مشاهده نیست و می تواند باعث عدم تشخیص شود. لمس ناحیه آسیب دیده به شدت دردناک است. با شکستگی حفره مفصلی، بیمار از درد در برآمدگی مفصل شانه شکایت دارد. مفصل متورم است، تغییر شکل داده است و عدم توانایی در انجام حرکات تشخیص داده می شود.
علائم شایع شکستگی کتف ممکن است شامل حساسیت در پشت شانه و قسمت بالای کمر، مشکل در بلند کردن بازو در حرکت دادن شانه و درد در هنگام نفس کشیدن عمیق باشد. ممکن است تورم در ناحیه شانه وجود داشته باشد و به مرور زمان کبودی نیز در این ناحیه ایجاد شود.
بسیاری از شکستگی های کتف را می توان با اشعه ایکس یا تصویربرداری رادیولوژی به دقت بررسی کرد. اشعه ایکس ممکن است نشانه هایی از آسیب به استخوان کتف را نشان دهد و همچنین ممکن است شواهدی و نشانه هایی از آسیب به ریه ها را نشان دهد.
در بسیاری از موقعیت ها، آزمایش های تصویربرداری اضافی ممکن است برای ارزیابی بیشتر کتف و ریه ها لازم باشد. متداول ترین آزمایشی که برای ارزیابی بیشتر انجام می شود سی تی اسکن نام دارد.
عوارض شکستگی کتف
گاهی اوقات، شکستگی های کتف منجر به آسیب به بازو، شریان زیر بغل یا عصب می شود. دیگر عارضه احتمالی خونریزی داخلی شدید می باشد. هنگامی که عصب پاره می شود و تحت فشار قرار می گیرد، اختلالات حسی و حرکتی مشاهده می شود که گاهی اوقات پس از بهبودی شکستگی به طور کامل باقی می ماند.
هنگامی که حفره گلنوئیدی کتف آسیب می بیند، همارتروز یا خونریزی درون مفصل رخ می دهد.
انواع شکستگی استخوان کتف
- شکستگی های استخوان کتف Scapular Body Fractures
شکستگی های بدن کتف شایع ترین نوع شکستگی کتف است. این آسیب ها به ندرت به درمان خاصی بیش از یک بند بازو ساده نیاز دارند. واقعیت مهم این است که شکستگی‌های بدن کتف معمولاً (۸۰ تا ۹۰ درصد) با آسیب های دیگر مانند آسیب‌های ریه و قفسه سینه همراه است.
- شکستگی گلنوئید
شکستگی گلنوئید سطوح غضروف مفصل شانه را درگیر می کند. این شکستگی ها زمانی نیاز به جراحی دارند که مفصل شانه ناپایدار می شود یا از تراز خارج شده باشند. بیماران مبتلا به شکستگی گلنوئید در معرض خطر ابتلا به آرتریت شانه هستند.
درمان شکستگی استخوان کتف
تنوع زیادی در درمان شکستگی های کتف وجود دارد. جراحی اغلب برای شکستگی گلنوئید به دلیل اثراتی که روی مفصل شانه دارد توصیه می شود. با این حال، تنوع قابل توجهی در درمان شکستگی های بدن کتف وجود دارد. در حالی که دستورالعمل‌های منتشر شده زیادی وجود دارد، این دستورالعمل ها همیشه برای همه موفقیت آمیز نیستند چرا که ویژگی های فردی بیمار اغلب در تعیین بهترین درمان نقش دارند.
اگر دچار شکستگی استخوان کتف شده اید، باید توسط یک جراح ارتوپد خوب معاینه شوید. اغلب جراحان ارتوپدی که در جراحی شانه یا جراحی تروما تخصص دارند به درمان آسیب های پیچیده کتف کمک می کنند. جراح با مشاهده تصاویر رادیولوژی و معاینه شانه بیمار، مشخص کند که آیا به درمان جراحی نیاز است یا خیر.
نتیجه گیری
شکستگی‌های کتف یا آسیب‌های غیرمعمول که اغلب با ضربه های شدید همراه هستند. به دلیل وارد شدن به شانه و صدمات وارده به ریه باید همیشه زمانی که بیمار دچار شکستگی کتف شده است، ارزیابی و بررسی شود. درمان ایده آل شکستگی کتف به تعدادی ویژگی بستگی دارد.
در حالی که هیچ شکستگی کتف بدون درمان جراحی قابل کنترل نیست، دلایلی وجود دارد که نشان دهد شکستگی کتف ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد همچنین شکستگی کتف باید توسط جراح ارتوپد ارزیابی شود تا بهترین برنامه درمانی برای بیمار تعیین شود.
