اسکولیوز مادرزادی یک انحنای جانبی ستون فقرات است که در اثر نقصی که در بدو تولد وجود داشت ایجاد می شود. از هر ۱۰۰۰۰ نوزاد فقط در ۱ نفر اتفاق می افتد و نسبت به نوع اسکولیوز که در نوجوانی شروع می شود بسیار کمتر است. کودکان مبتلا به اسکولیوز مادرزادی گاهی اوقات مشکلات سلامتی دیگری مانند مشکلات کلیه یا مثانه دارند. حتی با وجود اینکه اسکولیوز مادرزادی در بدو تولد وجود دارد، گاهی اوقات تا زمانی که کودک به سن بلوغ نرسد، مشاهده هرگونه مشکل ستون فقرات غیرممکن است.
انواع اسکولیوز مادرزادی
تشکیل ناقص مهره ها
همانطور که ستون فقرات قبل از تولد شکل می گیرد، ممکن است بخشی از یک مهره (یا بیشتر) به طور کامل تشکیل نشود. هنگامی که این اتفاق می افتد، ناهنجاری نیم مهره نامیده می شود و می تواند یک زاویه تیز در ستون فقرات ایجاد کند. زاویه می تواند با رشد کودک بدتر شود. این ناهنجاری می تواند فقط در یک مهره یا در بسیاری از مهره ها در سراسر ستون فقرات رخ دهد. هنگامی که بیش از یک نیم مهره وجود دارد، آنها گاهی اوقات یکدیگر را متعادل می کنند و ستون فقرات را پایدارتر می کنند.
شکست در جداسازی مهره ها
در طول رشد جنین، ستون فقرات ابتدا به عنوان یک ستون از بافت تشکیل می‌شود که بعداً به بخش‌هایی تقسیم می‌شود که تبدیل به مهره‌های استخوانی می‌شوند. اگر این جداسازی کامل نباشد، نتیجه ممکن است یک همجوشی جزئی (نوار استخوانی) باشد که دو یا چند مهره را به هم متصل می کند. چنین میله ای از رشد ستون فقرات در یک طرف پس از تولد کودک جلوگیری می کند. این منجر به انحنای ستون فقرات می شود که با رشد کودک افزایش می یابد.
ترکیبی از میله ها و نیم مهره ها
ترکیب یک میله در یک طرف ستون فقرات و یک نیم مهره در طرف دیگر باعث ایجاد شدیدترین مشکل رشد می شود. این موارد می‌توانند در سنین پایین نیاز به جراحی داشته باشند تا از افزایش انحنای ستون فقرات جلوگیری شود.
منحنی های جبرانی
علاوه بر انحنای اسکولیوز، ستون فقرات کودک نیز ممکن است انحنای جبرانی داشته باشد تا حالت عمودی خود را حفظ کند. این زمانی اتفاق می‌افتد که ستون فقرات سعی می‌کند با ایجاد انحناهای دیگر در جهت مخالف بالا یا پایین ناحیه آسیب‌دیده، انحنای اسکولیوز را جبران کند. مهره ها به طور معمول در منحنی های جبرانی شکل می گیرند.
بیشتر بخوانید: دررفتگی مادرزادی لگن
علائم اسکولیوز مادرزادی
اسکولیوز مادرزادی اغلب در معاینه پزشک اطفال در بدو تولد به دلیل یک ناهنجاری جزئی در پشت تشخیص داده می شود. اسکولیوز دردناک نیست، بنابراین اگر انحنا در بدو تولد تشخیص داده نشود، می‌تواند تا زمانی که نشانه‌های آشکاری وجود نداشته باشد – که می‌تواند در اواخر دوران نوجوانی باشد، شناسایی نشود. هنگامی که لباس ها به درستی تناسب ندارند، کودک ممکن است مشکوک شود که مشکلی وجود دارد. والدین می توانند در اوایل تابستان با دیدن فرزند خود در لباس شنا متوجه این مشکل شوند.
علائم فیزیکی اسکولیوز عبارتند از:
- شانه های کج و ناهموار، با یک تیغه شانه که بیشتر از دیگری بیرون زده است
- برجستگی دنده ها در یک طرف
- دور کمر ناهموار
- یک لگن بالاتر از دیگری
- ظاهر کلی خم شدن به پهلو
- در موارد نادر ممکن است مشکلی در نخاع یا اعصاب وجود داشته باشد که باعث ضعف، بی حسی یا از دست دادن هماهنگی می شود.
راه های درمان
چندین گزینه درمانی برای اسکولیوز مادرزادی وجود دارد. در برنامه ریزی برای درمان فرزندتان، پزشک نوع ناهنجاری مهره ها، شدت انحنا و سایر مشکلات سلامتی فرزندتان را در نظر می گیرد. پزشک تعیین خواهد کرد که چقدر احتمال دارد که انحنای کودک شما بدتر شود و سپس گزینه های درمانی را برای رفع نیازهای خاص کودک شما پیشنهاد می کند.
درمان غیر جراحی
مشاهده کودکی با انحنای کوچکی که به نظر می رسد تغییرناپذیر است تحت نظر قرار می گیرد تا مطمئن شود که منحنی بدتر نمی شود. اگرچه در هر بیمار این اتفاق نمی افتد، اما انحنای اسکولیوز مادرزادی می تواند با بزرگ شدن ستون فقرات بزرگتر شود و تغییر شکل پشت قابل توجه تر شود. این احتمال وجود دارد که منحنی در یک کودک خردسال بدتر شود زیرا کودکان کوچکتر هنوز کارهای زیادی برای رشد دارند.
پزشک تغییرات منحنی کودک را با استفاده از اشعه ایکس که در فواصل زمانی ۶ تا ۱۲ ماهه در طول سال های رشد گرفته می شود، دنبال می کند. فعالیت بدنی خطر پیشرفت منحنی را افزایش نمی دهد. کودکان مبتلا به اسکولیوز مادرزادی می توانند در بیشتر ورزش ها و سرگرمی ها شرکت کنند.
بریسینگ یا ریخته گری. بریس‌ها یا قالب‌ها در درمان انحنای ناشی از مهره‌های غیرطبیعی مادرزادی مؤثر نیستند، اما گاهی اوقات برای کنترل انحناهای جبرانی در جایی که مهره‌ها شکل طبیعی دارند، استفاده می‌شوند.
درمان جراحی
درمان جراحی برای بیمارانی مناسب است که:
- منحنی هایی داشته باشند که در طول دوره پایش اشعه ایکس به طور قابل توجهی بدتر شده است
- انحنای شدید دارند
- بدشکلی بزرگ ستون فقرات یا تنه
- به دلیل ناهنجاری در نخاع دچار مشکل عصبی شده اند
هدف مهم جراحی این است که ستون فقرات و قفسه سینه تا حد امکان رشد کنند. چندین گزینه جراحی وجود دارد.
در این روش، مهره‌های منحنی غیرطبیعی با یکدیگر ترکیب می‌شوند تا به یک استخوان منفرد و جامد تبدیل شوند. این کار باعث توقف کامل رشد در بخش غیرطبیعی ستون فقرات می شود و از بدتر شدن انحنا جلوگیری می کند.
یک نیم مهره منفرد را می توان با جراحی برداشت. تصحیح جزئی منحنی که با انجام این کار به دست می آید را می توان با استفاده از ایمپلنت های فلزی حفظ کرد. این روش فقط دو تا سه مهره را با هم ترکیب می کند.
میله‌های رشد در واقع رشد نمی‌کنند، اما می‌توان با جراحی‌های جزئی که هر ۶ تا ۸ ماه تکرار می‌شود، طولانی‌تر شد. هدف یک میله در حال رشد این است که امکان رشد مداوم را در حین اصلاح منحنی فراهم کند. یک یا دو میله در بالا و پایین منحنی به ستون فقرات متصل می شود. هر ۶ تا ۸ ماه یکبار کودک به پزشک مراجعه می کند و میله را دراز می کنند تا با رشد کودک هماهنگی داشته باشد. وقتی کودک کامل شد، میله یا میله ها جایگزین می شوند و فیوژن ستون فقرات انجام می شود.
کودکان خردسال معمولاً به سرعت پس از جراحی بهبود می یابند و در عرض ۱ هفته از بیمارستان مرخص می شوند. بسته به عمل، ممکن است کودک به مدت ۳ تا ۴ ماه نیاز به استفاده از گچ یا بریس داشته باشد. پس از بهبودی، کودکان مجاز به شرکت در بیشتر فعالیت هایی هستند که قبلاً در آنها شرکت کرده بودند.
